TM
G. XXVI Br. 2 Str. 235 - 244 Niš april - jun 2002.
UDK
504.06+581.526
Originalni naučni rad
Jelena Đorđević
Fakultet zaštite na radu
Niš
NOVA EKOLOŠKA ETIKA I ZAŠTITA ŽIVOTNE SREDINE
Rezime
Tokom 19. pa i 20. veka čvrsto se verovalo da je tehnički napredak vrednost
o kojoj ne treba posebno raspravljati, niti ga kontrolisati, jer se njegov
proces odvijao saglasno važećem shvatanju o položaju i odnosu čoveka i
društva prema prirodi sadržanom u antropocentrizmu; čovek je u centru sveta
i sve što je dobro za njega, dobro je i za prirodu. Pogubnost ovakvog odnosa
sve češće se ispoljava kao ekološka kriza, čije razmere rastu, a vladajuća
shvatanja ne mogu da ponude rešenje. Zato, javlja se nova ekološka etika
- ekocentrizam, etički suprotstavljena antropocentrizmu, koja u osnov svega
stavlja ekosistem i s kojom se čovek izjednačuje s drugim oblicima prirode,
jedino čime se izdiže je povećana odgovornost za očuvanje Života uopšte,
pa i ljudske vrste, ali i nežive prirode. Odgovornost je proizašla iz činjenice
da je samo čovek obdaren visoko razvijenom svešću i mogućnošću da bude
nosilac moralnih vrednosti.
Ključne reči: ekološka etika, zaštita životne sredine, antropocentrizam,
ekocentrizam.
NEW ENVIRONMENTAL ETHICS AND ENVIRONMENTAL PROTECTION
Summary
During XIX and even XX century there was a belief that technical progress
is a value the shouldn't be never argued about nor controlled because its
process has been happening in accordance with comprehension about position
and relation of man and society to nature according to anthropocentrism;
a man is in the center of the world and everything that is good for him,
it is good for nature, too. This attritional is frequently acfleeted in
increasing environmental crisis, which established policies have no solution.
Therefore, there is upcoming environmental ethics-ecocentrism, with ecosystem
in its focus. The man is no longer master of nature but just a being with
incurred sense of responsibility for earth's life.
Man's increased responsibility is derived from the fact that only human
are been given ability to develop moral values.
Key words: ecological ethics, environmental protection anthropocentrism,
ecocentrizm
