HISTORICAL SOURCES ON THE ROMANIZATION OF THE POPULATION IN THE SOUTH OF THE PROVINCE OF DALMATIA (Examples from East Herzegovina)
Abstract
The paper presents data on the politics of romanization of the population in the south of the province of Dalmatia (east Herzegovina) using historical sources. After the Roman invasion of Illyria and the introduction of education to the province of Dalmatia at the beginning of the 1st century AD, the Romans built a system of fortresses on important strategic points, followed by road construction, settlement construction, populating the area with veterans and the Italic people, giving civil rights and establishing a tradition of worshipping Roman gods. This was the time of not just territorial, but ethnic and infrastructural changes as well. According to the epigraph statues, the territory of today’s east Herzegovina was inhabited by the locals, as well as Roman citizens (cives Romani) during this period in history. The influence of the Italic people was considerable because the introduction and importance of the Roman culture and civilization, as well as the Roman lifestyle, were helped mostly by the Italic people who inhabited urban areas. They brought with themselves every single achievement of the Roman civilization, which influenced the locals in various ways. Epigraph statues, various archeological records and oral sources shed light, to a certain degree, on the different influences on the territory of east Herzegovina. East Herzegovina covers the area spreading from the left banks of the Neretva River in the west to the right banks of the Trebišnjica River in the east.
Keywords
Full Text:
PDF (Cрпски)References
Alačević, J. (1878). Delminium [Delminium]. Bullettino di archeologica e storia dalmata, I, 21–51.
Alfoldy, G. (1964). Veteranendeduktionen in der Provinz Dalmatien. Budapest: Historia 13, 167–179.
Alfoldy, G. (1965). Bevolkerung und Gesellschaft in der romischen Provinz Dalmatien. Budapest: Mit einen Beitrag von Andras Mocsy, Akademiai kiado.
Alfoldy, G. (1969). Die Personnennamen in der romischen Provinz Dalmatia. Heidelberg: Carl Winter Universitatsverlag.
Atanacković–Salčić, V. (1979). Antički Diluntum u svijetlu novih arheoloških istraživanja (Stolac i Trebimlja) [The Ancient Diluntum in New Archeological Research (Stolac and Trebinje]. Tribunia, 5, 7–36.
Ballif, P. (1893). Romische Strassen in Bosnien und der Herzegowina I. Wien: Vom Bosnisch Hercegovinsichen Landesmuseum.
Betz, A. (1939). Untersuchungen zur Militargeschichte der romischen Provinz Dalmatien. Baden Bei – Wien: Abhandlungen des archaologisch–epigraphische Seminars der Universitat Wien, Neu Folge, III Heft, Rudolf M. Rohrer.
Bojanovski, I. (1962). Arheološki spomenici u dolini Trebišnjice [Archeological Statues in the Trebišnjica Valley]. Naše starine, VIII, 11–13.
Bojanovski, I. (1969). Mogorjelo – rimsko Turres [Mogorjelo – the Roman Turres]. Sarajevo: GZM u. Sarajevu, XXIV, 137–163.
Bojanovski, I. (1973). Rimska cesta Narona – Leusinijum kao primjer saobraćajnog kontinuiteta [The Roman Road Narona-Leusinium as an Example of the Road Continuity]. Godišnjak ANUBiH, X, CBI knj. 8, 137–187.
Bojanovski, I. (1974). Dolabelin sistem cesta u rimskoj provinciji Dalmaciji [The Dolabelin Roads in the Roman Province of Dalmatia]. Sarajevo: Posebno izdanje ANUBiH, Djela knj. XLVII, CBI knj. 2.
Bojanovski, I. (1975). Novi rimski miljokazi iz Ljubomira i Poljica kod Trebinja [The New Roman Milliarums from Ljubomir and Poljica near Trebinje ]. Tribunia, 1, 53–64.
Bojanovski, I. (1977а). Rimski natpisi iz doline Trebišnjice [The Roman Inscriptions from the Trebišnjica Valley]. Tribunia, 3, 67–98.
Bojanovski, I. (1977б). Prilozi za topografiju rimskih i predrimskih komunikacija i naselja u rimskoj provinciji Dalmaciji (I): Prethistorijska i antička komunikacija Salona – Narona i njena topografija u svjetlu arheoloških i historijskih izvora [The Topography Records of the Roman and Pre-Roman Roads and Settlements in the Roman Province of Dalmatia(I): Prehistoric Ancient Salona-Narona Road and its Topography in New Archeological And Historic Sources]. Godišnjak ANUBiH, XV, CBI knj. 13, 83–152, T. I–III, Pr. 2+ karta.
Bojanovski, I. (1980). Materijali, tehnike i strukture antičkog graditeljstva u unutrašnjosti provincije Dalmacije [Materials,Techniques and the Structure of Ancient Constructions of the Inland of the Province of Dalamtia]. Zagreb: u: M. Suić / M. Zaninović (ur.) Materijali, tehnike i strukture preantičkog i antičkog graditeljstva na istočnom Jadranskom prostoru (Znanstveni kolokvij održan u Zadru od 6–8. XII 1976), 41–70.
Bojanovski, I. (1982). Antičko rudarstvo u unutrašnjosti provincije Dalmacije u svijetlu numizmatičkih i epigrafskih izvora [The Ancient Mines of the Inland of the Province of Dalmatia in New Numismatic and Epigraph Sources]. Arheološki radovi irasprave JAZU,VIII–IX, 89–120, T I–VIII.
Bojanovski, I. (1988). Bosna i Hercegovina u antičko doba [Bosnia and Herzegovina in the Ancient Times]. Sarajevo: ANUBIH Djela knj. LXVI, CBI knj. 6, ANUBIH.
Wilkes, J. J. (1969). Dalmatia. London: University of Birmingham.
Вулић, Н. (1926а). Октавијанов илирско рат [Octavius's Illyrian War]. Глас СКА, CXXI, 38–54.
Вулић, Н. (1926б). Далматско-панонски устанак [The Dalamtian and Pannonian Uprising]. Глас СКА, CXXI, 55–75.
Gabričević, B. (1980). Narona i Grci [Narona and the Greeks]. Split: u: Ž. Rapanić (ur.), Dolina rijeke Neretve od prethistorijе do ranog srednjeg vijeka (Metković 4–7. X 1977), sv. 5, 161–166.
Гарашанин, М. (1967). Историја Црне Горе I [The History of Montenegro I]. Титоград: Научно дело.
Грбић, Д. (2014). Племенске заједнице у Илирику [Tribal communities in Illyricium]. Београд: Балканолошки институт САНУ.
Domaszewski, A. (1902). Die Beneficiarerposten und die romischen Strassennetze. Trier: Westdeutsch Zeitschrift fur Geschihte und Kunst, XXI/2, 158–211.
Zippel, G. (1877). Die römische Herrschaft in Illurien bis auf Augustus. Leipzig: Ed. B. Teubner.
Zaninović, M. (1966). Ilirsko pleme Delmati I – politička povijest i teritorijalna rasprostranjenost Delmata [The Illyrian Tribe Dalmatea I – Political History and Terriotorial Dominance of Dalmatea]. Godišnjak ANUBiH, IV, CBI knj. 2, 27–91.
Zaninović, M. (1967). Ilirsko pleme Delmati II – Materijalna i duhovna kultura [The Illyrian Tribe Dalmatea II – Material and Spiritual Culture]. Godišnjak ANUBiH, V, CBI knj. 3, 5–101.
Zaninović, M. (1980). Područje Neretve kao vojni mostobran rimske antike [The Neretva Area as the Military Barrier of the Roman Ancient Times].. u: Ž. Rapanić (ur.), Dolina rijeke Neretve od prethistorije do ranog srednjeg vijeka Metković 4–7. X 1977 (стр. 173–180), sv. 5. Split: Hrvatsko arheološko društvo.
Zotović, R. (2004). Romanisation of the Population of the Eastern Part of the Roman Province of Dalmatia, Balcanica, XXXIV, 19–38.
Imamović, E. (1975/76). Interpretatio romana u odnosu na indigene kultove rimske provincije Dalmacije [The Interpretation of the Novel in Relation to the Indigenous Culture of the Roman Province of Dalamatia]. Prilozi instituta za istoriju u Sarajevu,br. 11–12,13–26.
Imamović, E (1977).Antički kultni i votivni spomenici na području Bosne i Hercegovine [The Ancient Cults and Votary Statues in Bosnia and Herzegovina]. Sarajevo: Veselin Masleša.
Имамовић, Е.(1980). Međašni natpisi na području rimske provincijeDalmacije [The Area Inscriptions in the Roman Province of Dalmatia]. Prilozi instituta za istoriju u Sarajevu, br.16, 27–60.
Jagenteufel, A. (1958). Die statthalter der romischen Provinz Dalmatia von Augustus bis Diokletian.Wien: Schriften der Balkankommission Antiquarische Abteilung, XII, Osterreichische Akademie der Wissenschaften.
Kojić, LJ. (1960/61). Nalazi fresaka iz grobnice na Paniku [The Frescos from the Tomb on Panik]. GZM u Sarajevu, XVI, 185–187.
Kujović, R. (1976). Nekoliko slučajnih nalaza i sondažnih istraživanjau Riječanima [Several Accidential Findings and Sound Research in Riječani]. Glasnik cetinjskog muzeja knj. IX, 123–140.
Mayer, A. (1940). Doprinosi poznavanju rimskih cesta u Dalmaciji [The Contributions to the General Knowledge on the Roman Roads in Dalmatia]. VAHD, LI, 125–156+ Krt 1.
Marić, Z. (1973). Daorsi [The Daorsi]. Godišnjak ANUBIH, X, CBI knj. 8, 109–135.
Марић, Р. (2003). Антички култови у нашој земљи [The Ancient Cults in our Country]. Београд: Чигоја (репринт).
Marković, Č. (2006). Arheologija Crne Gore [The Archeology in Montenegro]. Podgorica: Podgorica Martinović, J. J. (1974). Tipovi naselja antičkog doba na crnogorskom primorju [The Types of Settlements in the Ancient Times in Montenegro ]. Jugoslovenski istorijski časopis br. 1–2, 12–18.
Medini, J. (1976). Rimske i orjentalne religije na istočnoj obali Jadrana [The Roman and Oriental Religions on the East Coast of the Adriatic Sea]. Materijali SADJ, XII (IX kongres arheologa Jugoslavije, Zadar 1972), 185–207.
Medini, J. (1984). Prilog poznavanju i tumačenju ikonografije božice Dijane u Iliriku [On Knowing and the Interpretation of the Iconography of the Goddess Diana in Illyria]. Radovi Filozofskog fakulteta u Zadru, 23,19–26.
Mesihović, S. (2010). Podjela provincije Ilirik [The Division of the Province of Illyria]. Pregled – časopis za društvena pitanja, god. LI, br. 2, 87–100.
Mesihović, S. (2011). Rimski vuk i ilirska zmija – Poslednja borba [The Roman Wolf and Illyrian Snake – The Last Battle]. Sarajevo: Filozofski fakultet u Sarajevu.
Мијoвић, П. / Ковачевић, М. (1975). Градови и утврђења у Црној Гори [Towns and Fortresses in Montenegro]. Београд – Улцињ.
Mócsy, А. (1959). Die Bevölkerungvon Panonien bis zu den Markomannenkriegen. Budapest: Verlag der Ungarischen Akademie der Wissenschaften.
Mócsy, А. (1962). Pannonia. RE Suppl. IX, 547–744.
Neurath, O. (1957). Istorija antičke privrede [The History of Ancient Economy]. Beograd: Kultura.
Novak, G. (1948). Pogled na prilike radnih slojeva u rimskoj provinciji Dalmaciji [A Survey of Working Class Circumstances in the Roman Province of Dalmatia]. Historijski zbornik 1, 129-152.
Novak, G. (1966). Povijest Dubrovnika od najstarijih vremena do početkaVII stoljeća [The History of Dubrovnik from the Ancient Times till the 7th Century]. Prilog Analima Historijskog instituta JAZU u Dubrovniku, sv. X–XI, (1962–1963), 1–84.
Pavan, M. (1958). Ricerche sulla provincia romana di Dalmazia. Venecia: Memorie dell’ Istittuto veneto di scienze letere ad arti Venezia classe di scienze morali e lettere, Vol, XXXII.
Papazoglu, F. (1967а). Politička organizacija Ilira u vreme njihove samostalnosti [The Political Organization of Illyria during its Independence]. Simpozijum o Ilirimam u antičko doba, ANUBIH, Posebna izdanja, knj. V, Centar za balkanološka ispitivanja knj. 2. 11–21.
Papazoglu, F. (1967б). Poreklo i razvoj ilirske države [The Origin and the Development of Illyrian State]. Godišnjak Istoričara BiH, knj. V, CBI knj. 3,123–144.
Patsch, C. (1922). Die Herzegowina einst und jetzt. Wien: Historische Wanderungen im Karst und an der Adria.
Pašalić, E. (1953). Novi prilozi poznavanju rimskih cesta u Bosni i Hercegovini [The New Contributions to the Knowledge on the Roman Roads in Bosnia and Herzegovina]. GZM u BiH,VIII, 277–287.
Pašalić, E. (1960). Antička naselja i komunikacije u Bosni i Hercegovini [The Ancient Settlements and Roads in Bosnia and Herzegovina].Sarajevo: Zemaljski muzej.
Pašalić, E. (1965). Problemi istraživanja ilirskih i rimskih cesta u provinciji Dalmaciji [The Problems with Researching Illyrian and Roman Roads in the Province of Dalmatia]. Radovi Filozofskog fakulteta u Sarajevu, knj. III, 243– 260.
Pašalić, E. (1975). Sabrano djelo [Collected Works]. Sarajevo: Svjetlost.
Paškvalin, V. (1986). O utvrđenjima u BiH u rimsko doba [On Fortresses in BiH during the Roman Rule]. Materijali SADJ, XXII, 153–161.
Praschniker, C. / Schober, A. (1919). Archaologische forschungen in Albanien und Montenegro. Wien: Academie der Wissenschaften in Wien schriften der balkankommission antiquarische abteilung heft VIII, 1–110.
Radimsky, V. (1891). Bišće polje kod Mostara [Bišće polje near Mostar]. GZM u BiH, III,159–192.
Rendić-Miočević, D. (1955). Ilirske predstave Silvana na kultnim slikama s područja Dalmata [The Illyrian Interpretation of Silvana on Cult Paintings in the Area of Dalamatae]. GZM u Sarajevu n.s. X, 5–40.
Rendić-Miočević, D. (1960). Porodična i rodovska imena u onomastici balkanskih Ilira [Family and Tribe Names in the Onomastics of the Balkan Illyrians]. Živa antika, X, 163–171.
Rendić-Miočević, D. (1967). Ilirski vladari u svjetlu epigrafskih i numizmatičkih izvora [The Illyrian Rulers in Epigraph and Numismatic Sources]. Historijski zbornik, 10–20, 253–310.
Rendić–Miočević, D. (1989). Iliri i antički svijet [The Illyrians and the Ancient World]. Split: Ilirološke studije.
Samardžić, G. (2013). Lokalität Salthua [The Location of Salthua]. Радови Филозофског факултета, br. 15/ knj. 2, 51–66.
Самарџић, Г. (2014). Биљешке о миљоказима са југа Далмације [The Notes on Milliarums from the South of Dalmatia]. У: К. Марицки-Гађански (ур.) Антика и савремени свет тумачење антике, (стр. 357–371). Београд: Друштво за античке студије Србије.
Самарџић, Г. (2015). Источна Херцеговина у римско доба [East Herzegovina during the Roman Rule]. Косовска Митровица: Филозофски факултет у Приштини са привременим седиштем у Косовској Митровици.
Самарџић, Г. (2016). Биљешке о насељавању Италика на југ провинције Далмације (Неколико примјера са подручја источне Херцеговине) [The Notes on Populating the South of Dalamtia by the Illyrians (A few examples from east Herzegovina)]. Зборник Матице српске за класичне студије, 18, 227–237.
Sergejevski, D. (1934). Rimski spomenici iz Bosne I [The Roman Statues from Bosnia I]. Spomenik SKA, LXX–VII, 1–28.
Sergejevski, D. (1962а). Rimska cesta od Epidauruma do Anderbe [The Roman Epidaurum-Anderba Road]. GZM u Sarajevu, XVII, 73–105.
Sergejevski, D. (1962б). Rimska cesta Narona–Leusinium [The Roman Narona-Leusinium Road]. GZM u Sarajevu, XVII, 111–113.
Sergejevski, D. (1964). Borne frontiere romaine de Kosijerevo. Archaelogica Iugoslavica, V, 93–95.
Suić, М. (1967). Illyrii proprie dicti. Godišnjak ANUBiH, XIII, 179–196.
Suić, М. (1976). Antički grad na istočnom Jadranu [The Ancient Town on the Territory of East Adriatic Coast]. Zagreb: Sveučilišna naklada „Liberˮ.
Ферјанчић, С. (2002). Насељавање легијских ветерана [Populating the Area with Legion Veterans]. Београд: Балканолошки институт САНУ.
Fiala, F. (1893). Prilozi arheologiji Bosne i Hercegovine [The Contributions to the Archeology of Bosnia and Herzegovina]. GZM u BiH god.V, sv. 1, 511–517.
Cambi, N. (1980). Antička Narona – urbanistička topografija i kulturniprofil grada [The Ancient Narona – Urban Topography and Cultural Profile of the Town ]. Split: u: Ž. Rapanić (ur.) Dolina rijeke Neretve od prethistorije doranog srednjeg vijeka (Znanstveni skup Metković 4–7. X 1977), Izdanja Hrvatskog arheološkog društva, 5, 127–153.
Цермановић-Кузмановић, А., Велимировић-Жижић, О., Срејовић, Д. (1975). Античка Дукља, некрополе [Ancient Duklja Necropolis]. Цетиње: Обод.
Цермановић-Кузмановић, А. (1975). Југословенске земље на Птоломејевој карти [Yugoslavian Countries on Ptolemy’s World Map]. Београд: Monumenta cartographica Jugoslaviae I, 19–20.
Cons, H. (1882). La province romaine de Dalmatie. Paris: Presentee a la Faculte des Lettres de Paris.
Čače, S. (2003). Ime Dalmacije u 1 i 2 st. prije Krista [The name of Dalmatia in the 1st and the 2nd centuty BC]. Radovi Filozofskog fakulteta u Zadru, vol. 40(27) (2001), 29–48.
Čremošnik,I. (1954). Izvještaj o iskopavanjima na Crkvini u Lisičićima kod Konjica [The Report on Digginigs in Crkvina and Lisičić near Konjica]. GZM u Sarajevu, X, 212–226.
Čremošnik,I. (1960/61). Prethodna istraživanja na rimskom lokalitetuna Paniku [Previous Research on the Roman Locations on Panik]. GZM u Sarajevu, XV–XVI, 173–182.
Čremošnik,I. (1976). Rimsko naselje na Paniku kod Bileće [The Roman Settlement on Panic near Bileća]. GZM u Sarajevu, XXIX, 41–164.
Šačić, A. (2011). Antički epigrafski spomenici istočne Hercegovine [The Ancient Epigraph Statues of East Herzegovina]. Sarajevo: (rukopis; magistarski rad).
Šišić, F. (1925). Povijest Hrvata u vrijeme narodnih vladara [The History of the Croatians during the Rule of the People’s Rulers]. Zagreb: Nakladni zavod Matice hrvatske.
Škegro, A. (1991). Antička ekonomika u Bosni i Hercegovini [The Ancient Economics in Bosnia and Herzegovina]. Godišnjak istoričara Bosne i Hercegovine, XXIX, CBI knj. 27, 53–161.
Škegro, A. (1997). Inscriptiones Latinae et Graecae Bosniae et Hercegovinae. Opuscula archaeologica 21, 85–116.
Škegro, A. (1999). Gospodarstvo rimske provincije Dalmacije [The Economy of the Roman Province of Dalmatia]. Zagreb: Hrvatski studiji Sveučilišta u Zagrebu.
Шкриванић, Г. (1975). Југословенске земље на Појтингеровој табли [Yugoslavian Countries on Ptolemy’s World Map]. Monumenta cartographica Jugoslaviae, I, 49–55.
Truhelka, Ć. (1892). Prilozi rimskoj arheologiji Bosne i Hercegovine [The Contributions to the Roman Archeology in Bosnia and Herzegovina ]. GZM u BiH, IV, 350–365.
DOI: https://doi.org/10.22190/TEME180307015S
Refbacks
- There are currently no refbacks.
© University of Niš, Serbia
Creative Commons licence CC BY-NC-ND
Print ISSN: 0353-7919
Online ISSN: 1820-7804