TM G. XXIV Br. 1-2 Str. 109 - 132 Niš januar - jun 2000.
UDK 316.7:32(497)
Prethodno saopštenje
Vjekoslav Butigan
Filozofski fakultet, Niš
POLITIČKA AKULTURACIJA NA BALKANU
Rezime
Balkan je kulturni prostor sa najgušćom kulturnom konfiguracijom različitih civilizacija i kultura. Preko njega su prolazili snažni različiti talasi političke akulturacije, spontani i organizovani, dobrovoljni i prinudni. Oni su za sobom ostavljali različite istorijsko-kulturne i političke posledice, više negativne nego pozitivne. Najveći krivac za negativne političke akulturacione posledice na Balkanu je hegemonistička i imperijalistička politika velikih sila i uskogruda, egoistička i nekooperativna državno-nacionalna politika balkanskih zemalja. Za razliku od razvijenih i srećnih naroda čija je kultura određivala politiku, njene odlike i smisao, balkanskim narodima je bezumna i najbrutalnija politika određivala civilizacijski i kulturni razvoj uz izazivanje nepoverenja, mržnje, krvavih sukoba i masovno uništavanje ljudi i dobara. Takav istorijski trend odvija se i na izmaku dvadesetog veka. Preokret tog istorijsko-(ne)civilizacijskog toka na Balkanu moguć je vraćanjem politike u kulturne tokove. Interkulturalnost, kao nova generalna i kulturna politika balkanskih zemalja, utemeljena na humanim i kreativnim vrednostima balkanske i evropske političke akulturacije i multikulturalnosti, kao novog sloja regionalnog identiteta strategije buduće akulturacije, obezbeđuje kulturnu integraciju kao prethodnicu ukupne socijalne integracije balkanskih naroda. Multikulturalna i interkulturalna matrica političke akulturacije Balkana uneta u socijalno-kulturne i obrazovne sisteme svih balkanskih naroda, a naročiro jugoslovenskih, omogućuje kulturaciju mladih generacija kao subjekata sadašnje, a još više buduće demokratske političke akulturacije koja vodi prožimanju političkih kultura i jedinstvu različitih kultura balkanskih naroda, kao okosnice njihove zajedničke demokratske političke kulture.
Ključne reči: Balkan, politička akulturacija, multikulturna matrica, interkulturna matrica, politička kultura.
POLITICAL ACCULTURATION ON THE BALKANS
Summary
The Balkans is a cultural region with the thickest cultural configuration of different civilizations and cultures. Strong and different waves of political acculturation, spontaneous or organized, voluntary or compulsory, kept passing over it. They left behind different historical and political consequences, more negative than positive. The one to bear the biggest blame for the negative consequences of the political acculturation on the Balkans is a hegemonic and imperialistic policy of the great powers and a narrow-minded, egoistic and non-cooperative governmental and national policy of the Balkan countries. Differently from the developed and happy nations whose culture is determined by their politics, in the case of the Balkan nations, the irrational and the most brutal politics has always determined their civilizational and cultural development giving rise to distrust, hatred, bloody clashes and massive destruction of both people and the resources. Such a historical trend is on the stage even at the close of the twentieth century. A revulsion of this historical-(non)civilizational trend would be possible if the politics would be redirected into the cultural flows. Intercultural policy, as a new general and cultural policy of the Balkan countries, rooted in the humane and creative values of the Balkan and European political acculturation and multicultural profile, as a new layer of regional identity of the strategy of the future acculturation, ensures cultural integration as a herald of the entire social integration of the Balkan nations. A multicultural and intercultural matrix of the political acculturation of the Balkans, incorporated in the social-cultural and educational systems of the Balkan nations, Yugoslav in particular, enables culturation of younger generations as subjects of the present, and even more so, of the future democratic political acculturation leading to permeance of political cultures, as well as to the unity of different cultures of the Balkan nations, as an axis of their common democratic political culture.
Key words:  the Balkans, political acculturation, multicultural matrix, intercultural matrix, political culture.