UZ TEMU BROJA
WITH THE TOPIC OF THE ISSUE
Krajem maja meseca 1997. godine u Niškoj Banji je održana IV međunarodna konferencija Jugoslovenskog udruženja za naučno istraživanje religije (JUNIR) sa generalnom temom Etnički, religijski i konfesionalni odnosi na Balkanu. Suorganizator konferencije je bio Institut za sociološka istraživanja Filozofskog fakulteta u Nišu a sama konferencija je organizovana u okviru realizacije projekta Regionalna kulturna saradnja na Balkanu (14T07), koji finansira Ministarstvo za nauku i tehnologiju Republike Srbije. Pored domaćih, u njenom radu su učestvovali i istraživači iz drugih zemalja (SAD, V. Britanija, Bugarska, Makedonija, Slovenija, Bosna i Hercegovina). Radovi koji se nalaze pred čitaocem, zapravo, predstavljaju određen broj saopštenja sa istog skupa koja se, prevashodno, odnose na generalni pristup problematici Balkana.
Premda radovi koji su ponuđeni stručnoj javnosti ne čine integralni pristup, čitalac će, pretpostavljamo, primetiti da obrađeni problemi, na neki način, pružaju relativno celovit uvid u generalnu temu - Etnički, religijski i konfesionalni odnosi na Balkanu. Kako to i inače biva u ovakvim slučajevima, pristupi problematici nisu ujednačeni ni u teorijskom niti vrednosnom pogledu što, po mišljenju Redakcije ne predstavlja nedostatak. Naprotiv, smatramo da te razlike doprinose dubljem razumevanju posmatranih problema, kao i "paradigme konfliktnosti" koja je prisutna na balkanskim prostorima. Izbor tema trebalo je da zadovolji dva kriterijuma - prvo, uvid u opšte probleme i drugo, osvetljavanje pojedinih aspekata predložene teme. Tako se u izboru nalaze radovi koji se bave najopštijim aspektima geostrateških i geopolitičkih problema, preko opštih razmatranja religije, nacije, politike - sve do posebnih problema pravoslavnih crkava, bogumilstva ili balkanistike. Premda je Balkan u dosadašnjoj (a verovatno i budućoj) istoriji imao tragičnu sudbinu, u isto vreme on je predstavljao bogato polje za istraživanje svih provenijencija. Ne samo sukobi interesa već i sukobi velikih kultura, civilizacija i religija obeležiće njegovu sudbinu do današnjih dana, a na istraživačima je ne samo da opišu i konstatuju "simptome konfliktnosti" već i da pruže moguće odgovore za način kako te probleme rešavati. Zbog toga, istraživački rad u ovom području na manifestnom planu pruža podatke i zadovoljava znatiželju stručnjaka, dok istovremeno na latentnom ukazuje na sve probleme od kojih zavisi sudbina sviju nas. Naravno, ne očekuje se da naučnici-istraživači postanu socijalni "lekari", ali je realno nadati se da će oni koji odlučuju o svim velikim interesima balkanskih društava i naroda imati u vidu i ozbiljne i zasnovane analize koje dolaze iz nauke.
Ukoliko je Redakcija, makar i delimično, uspela u gore postavljenim ciljevima ovaj tematski broj časopisa "Teme" će ispuniti svoju svrhu i naći pravi put do svih zainteresovanih, bili oni stručnjaci ili laici.
 

Bogdan Đurović